De gemeente Lochem werkt aan een beleidsnotitie met duidelijke regels voor sierteelt, waaronder lelieteelt. Nieuwe initiatieven voor lelieteelt zijn dan vergunningsplichtig en kunnen alleen plaatsvinden op locaties met de agrarische aanduiding ‘intensieve kwekerij’ in het omgevingsplan. (Bron: Gemeente Lochem)

Maar er zijn serieuze zorgen over het gebruik van bestrijdingsmiddelen (pesticiden) in de Nederlandse lelieteelt en de mogelijke schadelijke effecten op de menselijke gezondheid, vooral voor omwonenden.

De lelieteelt is een van de meest middelenintensieve teelten in Nederland, waarbij in vergelijking met andere gewassen een grote hoeveelheid bestrijdingsmiddelen per hectare wordt gebruikt.

Hier is een overzicht van de situatie:

  • Zorgen over gezondheid: Er zijn meldingen van omwonenden van lelievelden over gezondheidsklachten zoals hoofdpijn en misselijkheid.
  • Mogelijke verbanden met ziekten: De Gezondheidsraad en het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) brengen bestrijdingsmiddelen in verband met een verhoogd risico op ziektes als Parkinson, Alzheimer en ALS, en ontwikkelingsstoornissen bij jonge kinderen. Deze verbanden worden met name gesuggereerd door buitenlandse studies.
  • Blootstelling: Omwonenden kunnen via verwaaiing (drift) van spuitnevel, via de lucht door vervluchtiging van middelen, en via neergeslagen resten in tuinen of in huisstof worden blootgesteld aan deze middelen.
  • Toelating en veiligheid: Bestrijdingsmiddelen die in Nederland zijn toegelaten, worden door het Ctgb (College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden) beoordeeld op veiligheid voor mens, dier en milieu bij gebruik volgens voorschrift. Echter, er is kritiek dat de toelatingsprocedure hiaten bevat, met name wat betreft de effecten op lange termijn op de hersenen en de effecten van cocktails (een mix van verschillende middelen).
  • Juridische actie: In verschillende gevallen hebben rechters, na acties van omwonenden, de lelietelers (deels) verboden om bepaalde middelen te gebruiken, met als argument dat de gezondheidsrisico’s voor de buren onaanvaardbaar schadelijk kunnen zijn, met name door het ontbreken van bewijs dat cocktails van middelen géén schadelijke effecten hebben.
  • Gebruikte middelen: Lelietelers gebruiken een reeks middelen, waaronder chemische bestrijdingsmiddelen. Hoewel een groot deel van de totale gebruikte massa per hectare bestaat uit paraffineolie (een biologisch goedgekeurd middel), blijven de chemische middelen een punt van zorg.

Kortom, hoewel de gebruikte middelen formeel zijn toegelaten door het Ctgb, zijn er ernstige wetenschappelijke en maatschappelijke zorgen over de cumulatieve en lange-termijn effecten van deze middelen, vooral in de intensieve lelieteelt, op de gezondheid van omwonenden.

Meer informatie over de controversie rondom de lelieteelt en de zorgen van omwonenden is te vinden in deze video: De schaduwzijde van de bloembollenteelt. Deze video onderzoekt de impact van het hoge gifgebruik in de bloembollenteelt op mens en milieu.